Tecrübeye Dayalı Aile Terapisi

VARSAYIMLAR

• Ailevî problemler bastırılan duyguların varlığından, duygu ve anlayıştaki katılıktan, fiziksel dürtü ve ihtiyaçların varlığını inkardan, bu hususlardaki farkındalık eksikliğinden, hissi ölülükten, ve savunma mekanizmalarının gereğinden fazla kullanılmasından kaynaklanır.
• Aile fertleri kendi gerçek hisleri ile iletişim kurmalı ve ailevî ilişkilerini bunlar üzerine bina etmelidirler.
• Terapi, içeriden (duygu) dışa (davranış) doğru gelişen bir süreçtir.
• Aile üyelerinin duygusal tecrübesini ve farkındalığını genişletmek onları yeni deneyimlere açar ve netice olarak ailenin bir grup olarak işleyişini de geliştirmeye yardımcı olur.
• Duygusal sağlığa yönelik bir taahhüt ve kararlılık gereklidir.

KAVRAMLAR

• Dürüst duygular: İnsanda oluşan duyguların bir hikmeti ve sebebi vardır. Bu duygular bir çarpıtmaya uğramadan kendini ifade edebilmelidir. Çarpıtılmadan ifade edilen duygular bize terapide yol gösterecektir.
• Bastırmayı bastır: Aile problemlerinin altında yatan ana sebep duyguları dürüstçe ifade etmeyip bastırmaktır. Kavram bu zorlamalı bastırma alışkanlığını kontrol etmeyi ya da tesirinden kurtulmayı ifade eder.
• Aile masalları: Tarihi gerçeklerin çarpıtılmasına dayanan, aile üyelerinin yönetilmesine, ilişkilerinin belli şekillerde tutulmasına yardımcı olan ve tüm aile üyeleri tarafından paylaşılan bir dizi inanç
• Gizemli bir havaya bürüme: Ailelerin çocuklarının yaşadıkları bir kısım deneyimleri inkâr ederek ya da yeniden etiketleyerek tahrif etmesi
• Dürüst duyguların ortaya çıkmasını engelleyen dört iletişim şekli:

1. Suçlama
2. Kızgınlığın ifadesini engelleyip hemen yatıştırma
3. İfade edilen duyguya karşı alakasız / saygısız olma
4. Her duyguya karşı bir ‘böyle olması gayet makul’ tavrı içinde bulunup aklî onay ile duygunun önünü kapama

• Yapı savaşı: Terapistin, özellikle terapinin ilk aşamalarında, terapiyi idare etme usul ve şekline ailenin tabi olmasını talep etmesi ve bu husustaki mücadelesidir. İlk mücadele olarak isimlendirilir.
• Teşebbüs savaşı: İkinci mücadele olarak isimlendirilen bu aşamada ise aile, terapiste ait yapı belirleme yetkisini geri alarak, nelerin terapide konuşulacağını ve hayatlarını etkileyebilecek ne tür kararlar alacaklarını kendileri belirler.

TERAPİNİN HEDEFLERİ

• Gelişim, değişim, yaratıcılık, davranış ve tutumlarda esneklik, doğallık ve mizah/şakacılık hususlarını teşvik etmek
• Gizlenen ve ifade edilmeyen duyguları ortaya çıkarıp rahatça konuşulmasını temin etmek
• Eşlerin duygusal yakınlığını artırmak ve ilişkilerindeki katılığa engel olmak
• Savunma mekanizmalarını açıp kişileri rahatlatmak, öz saygılarını artırmak ve duygusal tecrübe potansiyellerini iyileştirmek, ortaya çıkarmak
• Bireyselleşmeyi ve her yönüyle tekâmül etmiş bir fert olabilmeyi sağlamak

BAZI KAYNAKLAR

Satir, V. (1967). Conjoint Family Therapy. Palo Alto, CA: Science and Behavior Books.

Satir, V. (1972). Peoplemaking. Palo Alto, CA: Science and Behavior Books.

Napier, A. Y., & Whitaker, C. A. (1978). The Family Crucible. New York: Harper & Row.