Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapi

VARSAYIMLAR

• Terapiye gelenler değişme niyetleri ve istekleri olduğu için gelirler.
• Terapiye direniş diye bir şey yoktur. Aslında kişiler bize nasıl iş birliği yapabileceklerini direkt ya da dolaylı olarak ifade ederler.
• Şimdiki zamanda ve geleceğe odaklanın, geçmişe ise istisnalar dışında yönelmeyin. Geçmişe yönelik algıyı değiştirmek maksadıyla geçmiş konuların bahsini açmayın.
• İnsanların kendi problemleriyle ilgili konuşma tarzlarını ‘problem odaklı’ konuşma biçiminden ‘çözüm odaklı’ konuşma biçimine çevirin.
• Neyi ve nasıl ifade ettiğimiz ve tekrarımız o probleme ya da çözüme zamanla gerçeklik kazandırır.
• Terapist ve danışan arasındaki ilişkinin kalitesi iyileşmede anahtar bir rol oynar.
• Bir dizi teknik ya da teoriden daha ziyade ne tür bir felsefe ve ruh haleti ile meseleye yaklaştığımız daha önemlidir.
• Kişiye umut hissi vermek ve değişime yönelik her bir adımının tezahüratçısı ve destekçisi olmak değişimde önemli bir etkendir.
• ‘Patolojik bozukluk’ ya da ‘zihni hasta olma’ gibi hususlara vurgu terapinin pratik sonuçları açısından lüzumsuzdur.
• Sorunun kökenine değil çözümlere odaklanın. Çözümler mutlak manada problemlerin kökenleri ile ilgili olmak zorunda değildir.
• Size danışan kişiye ‘güçlü olduğu ve değişim için gerekli zihnî ve manevî kaynaklara sahip olduğu’ ön kabulü ile yaklaşın.
• Bazen sadece, daha sonra kartopu etkisine dönüşebilecek, ufak bir değişikliğe ihtiyaç duyarız. Çok derinlere inip dikkati ve enerjiyi dağıtmaktansa böyle kartopu etkisi meydana getirebilecek ufak değişikliklere odaklanmalıyız.
• Problemin terapiye gelen kişi tarafından her daim yaşanmadığını, problemin kişiyi etkilemediği başka zaman ve hallerinin de olduğunu aklınızda tutup o olumlu hususlar üzerinden umut ve enerji toplamasını temin edin.
• Çözüm mevcut problemle ilgili olmak zorunda değildir. Mevcut problem daha derindeki ana bir problemin yansıması olabilir ve çözüm gayreti bu ana probleme yöneltilir. Mevcut problem de altta yatan ana problem çözüldüğünde doğal olarak çözülür.
• Size danışanlar kendi hayatları ve deneyimleri konusunda uzman kişilerdir.

KAVRAMLAR

• Problem odaklı konuşma / Çözüm odaklı konuşma
• İstisnalar: Danışanın hayatında yaşadığı problemin olmadığı zamanlar ve durumlar
• Danışan kişinin hayatında büyük değişiklikler meydana getirebilecek stratejik ufak değişiklikler ne olabilir?
• İyi oluşturulmuş hedefler: Küçük, somut, ölçülebilir, danışan kişi için önemli, yapılabilir, bir şeyin sonu değil başlangıcı olup heyecan uyandıracak, yokluğu değil var oluşu hatırlatan ve sıkı çalışma gerektiren hedefler
• Terapi içi alternatif ilişki tanımları: Danışan kişi; müşteri, şikayetçi, ziyaretçi olarak tanımlanır. Danışılan kişi ise terapist, ilgiyle dinleyen ve ev sahibi olarak tanımlanır.

TERAPİNİN HEDEFLERİ

• Danışanların yaşam kaliteleri hususundaki memnuniyetlerini artırmak için yöntemler ve çözümler düşünmelerine veya yaptıklarını farklı şekillerde yaparak alternatif yaklaşımlar bulmalarına yardımcı olun.
• Danışanların belirledikleri hedeflerine ulaşıp bu hususta ‘yeterince iyi’ olmalarını sağlayın.
• Danışanın konuşma üslubunu problem odaklı olmaktan çözüm odaklı olmaya kaydırın.
• Mütevazı (net ve spesifik) hedefler koyun.
• Hedef belirsizse daha belirli bir şeye çevirmeye yardımcı olun (açıklayın).

BAZI KAYNAKLAR

de Shazer, S. (1982). Patterns of Brief Family Therapy: An Ecosystemic Approach. New York: Guilford.

de Shazer, S., Dolan, Y., Korman, H., Trepper, T., McCollum, E., & Berg, I. K. (2007). More than Miracles: The State of the Art of Solution-focused Brief Therapy. New York: Haworth.

Berg, I. K., & Miller, S. (1992). Working with the Problem Drinker. New York: Norton.

Berg, I. K. (1994). Family-based Services: A Solution-focused Approach. New York: Norton.

De Jong, P., & Berg, I. K. (2007). Interviewing for Solutions (3rd ed.). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.

Dolan, Y. (1992). Resolving Sexual Abuse. NY: W.W. Norton.

Lipchik, E. (2002). Beyond Technique in Solution Focused Therapy. New York: Guilford.

Miller, S. D., Hubble, M. A., & Duncan Barry L. (Eds.). (1996). Handbook of Solution-focused Brief Therapy. San Francisco: Jossey-Bass.

Nelson, T. S., & Thomas, F. N. (Eds.). (2007). Handbook of Solution-focused Brief Therapy: Clinical Applications. New York: Haworth.