Yaşı Kemale Erenler ve Hizmet Vesileleri

Belli bir yaşa gelmiş ve aktif saha hizmetinde eskisi kadar bulun(a)mayan sivil toplum gönüllülerinin ilmi birikimleri, hayat tecrübeleri ve toplumsal hafızalarından nasıl istifade edebiliriz? Bu kişilerin şahsi ve sosyal ihtiyaçlarına cevap vererek toplum hayatında aktif rol almalarını nasıl temin edebiliriz? Lokal toplumumuzdaki yaşlıların hayatını kolaylaştırma ve katkıda bulunma adına neler yapabiliriz?

Çocukluk ve gençlik gibi hayatın kaçınılmaz bir evresi olan yaşlılık da kendine ait zorlukları ve birikimleri beraberinde getirmektedir. Bu çağa gelen toplum fertlerinin desteklenmesi ve hayat tecrübelerinin, şefkat ve bilgeliklerinin toplumsal katkıya dönüştürülmesi planlama ve kolektif gayret gerektirmektedir. Bu yazıda ele alınan ‘Kamilin Programı’ ve aktiviteler mezkur hususa katkı adına bir öneri çalışmasıdır.

KAMİLİN PROGRAMI

Dini ve kültürel vakıfların koordine edebileceği bir program teklifi olan Kamilin Programı, belli bir yaşa gelmiş ve aktif saha hizmetinde eskisi kadar bulun(a)mayan dini ve sivil toplum fertlerini ve diğer yaşlıları hedef almaktadır. Bu kişilerin şahsi ve sosyal ihtiyaçlarına cevap vererek toplum hayatında aktif rol almalarını temin etmeyi amaçlar. Hizmet toplumu gibi sivil toplumların bu kişilerin ilmi birikimleri, hayat tecrübeleri ve toplumsal hafızalarından istifade etmelerini sağlar.

Aşağıdaki fikirler böyle bir programın yapabileceği faaliyetler için bazı numunelerdir:

Yaşlıların Çocuklarına Destek

Ebeveyni yaşlanan yetişkinlere faydalı program, aktivite, sosyal yardım ve maddi kaynaklarla iletişim kurmaları hususunda yardımcı olabilirsiniz.

Fiziksel Egzersiz Sınıfları

Yaşlılar için ayarlanmış egzersiz ve yürüyüş gibi fiziksel aktivite sınıfları ve imkanları oluşturabilirsiniz. Grup halinde yaparak hem muhabbet etmelerini hem de sağlıklı kalmalarını temin edebilirsiniz.

Geziler

Yaşlıları eğitici, bilgilendirici, dinlendirici, dini değer ve hissiyatlarını canlandırıcı, hizmet edip katkıda bulunmalarına vesile olacak gezilere götürebilirsiniz.

Cuma Ziyaretleri

Cuma ibadeti sonrası yaşlıları evlerinde ziyaret edin, hediyelerle hatırlayabilirsiniz.

Üvey Dede ve Büyükanne

Dede ve büyükanneden mahrum ya da onları görme imkanı kısıtlı olan çocuklar ile toplumunuzdaki yaşlıları eşleştirip farklı vesilelerle bir araya getirebilirsiniz. Hayat hikayelerini ve şefkatlerini çocuklarla paylaşmalarına zemin hazırlayabilirisiniz.

Oyun ve Aktivite Günü

Haftada ya da ayda bir yaşlılar için zihni işlevlerini geliştirip zinde tutacak oyun ve aktivite günü organize edebilirsiniz. Hafıza, matematiksel işlem, muhakeme gibi zihni kapasitelere yoğunlaşan eğitici oyunlar seçebilirsiniz.

Hayır Faaliyetleri

Yaşlıların kültür merkezinde yemek hazırlama, program organizesinde yer alma, kermes, tamir, temizlik gibi işlerin bir kenarından tutmalarına ve hayır faaliyetlerinde bulunmalarına imkan hazırlayabilirsiniz.

Tamirat ve Tadilat

El beceri ve kabiliyetleri olan yaşlıların boyama, ufak elektrik tamiratı, lambaların değiştirilmesi, çim biçme, ev işleri, marangozluk gibi hususlarda aktif olabilmeleri için imkanlar hazırlayabilir ve bir kaçını bir araya getirerek tamirat / tadilat grupları kurabilirsiniz.

Evden Çıkamayan Yaşlılar için Sanal Sohbet Grubu

Sağlık ve yaşlılık nedenleriyle evden çıkamayanlar için belli bir saatte evdekilerin yardımıyla telefon ya da bilgisayarla bağlanabilecekleri bir sohbet grubu kurabilirsiniz.

Evden Çıkamayan Yaşlılar için Cuma Hutbesi

Sağlık ve yaşlılık nedenleriyle evden çıkamayanlar için belli bir saatte evdekilerin yardımıyla telefon ya da bilgisayarla Cuma hutbesini dinlemelerini sağlayabilirsiniz. Cumada onlara hususi dua edilmesi temin edebilirsiniz.

Ev Paylaşımı

Genç üniversite öğrencileri yaşlıların evinde kalabilir. Yaşlılara ev işlerinde yardım, ufak tefek tamirat, yemek yapma, çamaşır yıkama gibi işler karşılığında kira sorumluluğundan muaf olabilirler.

Nesiller Arası Kamp

Yaşlılar ile genç kuşakların beraber yapacağı bir kamp programı organize edebilirsiniz. Yaş ve kabiliyetlere göre iş bölümü yapıp, ortak yemek, dini metinleri çalışma ve aktivitelerle nesillerin birbirini daha yakından tanımalarını ve empati kurmalarını temin edebilirsiniz.

Kütüphane Kaynakları ve Yaşlılara Ait Kaynaklar

Kültür merkezinizin kütüphanesine yaşlılara ait bir köşe kurabilirsiniz. Burada onların ilgisini çekecek kitaplar, kaynaklar, büyük yazılı metinler, sesli ve görüntülü kaynaklar koyabilirsiniz.

Hayat Muhasebesi

Yaşlılar için hayat muhasebesi ve geçmişi yad etme sınıfları ve programları oluşturabilirsiniz.

Yaşayan Tarih

Yaşlıların hayat hikayelerini, inanç ve ahlak açısından gelişimlerini anlattırabilir, onları kayıt altına alabilirsiniz. Hafta sonu okullarında gerçek hayat hikayeleriyle çocuklara ve gençlere dersler vermelerini sağlayabilirsiniz.

Yemek Arkadaşı

Üyelerinizden gönüllü olanları evden çıkamayan yaşlılarla haftada bir ziyaret edip yemeği beraber yemeye teşvik edebilirsiniz.

Evlilik Okulları ve Tecrübe Paylaşımı

Yaşlıları evliliğe dair tecrübe ve bilgilerini paylaşmak üzere evlilik okuluna ya da programlarına davet edebilirsiniz. Ayrıca katılımcıların nesiller arası farkları görmeleri ve empati kurabilmeleri açısından karşılaştırmalı bir evlilik sunumu yapmalarını isteyebilirisiniz.

Yemek Dağıtımı

Toplumunuzun yetişkinlerini organize edip sırayla evden çıkamayan yaşlılara yemek götürmelerini temin edebilirsiniz.

Danışmanlık ve Rehberlik

Durumu uygun olan yaşlıları hafta sonu okullarında ve dini eğitimde öğretmen, danışman ve rehber olarak istihdam edebilirsiniz.

Nesiller Arası Müzakere Grubu

Çocuklar, gençler, yetişkinler ve yaşlılardan müteşekkil bir müzakere grubu oluşturup belli konular (dini, kültürel, aktüel…) etrafında bakış açılarını, fikirlerini paylaşmalarını sağlayabilir ve onlara aynı meselenin farklı nesillerce nasıl algılandığını görme imkanı sunabilirsiniz.

Bakım Evlerinde Yetişkin Eğitimi

Bakım evlerini ziyaret edip yetişkin eğitimlerine katılabilir, bildiğiniz bazı konuları onlara anlatabilirsiniz.

Manevi Kamp

Toplumunuzdaki yaşlılardan müteşekkil bir grupla gün içi manevi kamp yapabilirsiniz. Okuma, ibadet, sohbet, aktivite, gezi ve hafif egzersizlerden oluşan bir gün geçirebilirsiniz.

Musiki Grubu

İlgili yaşlılardan bir musiki grubu kurabilirsiniz. İlahi, türkü, Kuran tilaveti gibi faaliyetleri ile önemli günlerde ve programlarda katkıda bulunmalarını temin edebilirsiniz.

Yaşlılar Bülteni

Bir online bülten oluşturup yaşlıların burada yazmalarını, fikirlerini paylaşmalarını temin edebilirsiniz. Ayrıca bültene toplumla ilgili duyuruları da koyarak yaşlıları da bunlardan haberdar edebilirsiniz.

Sağlık Hizmeti

Toplumunuzdaki hemşire ve doktorlardan müteşekkil bir grupla yaşlıların temel sağlık sorunlarını dinleyip tavsiyelerde bulunabilirsiniz.

Sohbet Turu

Yaşlılardan ehl-i hikmet bir grubu tura çıkarıp farklı beldelerdeki sohbet gruplarını beraber ziyaret edebilir ve hayat tecrübelerini ve nasihatlarını onlarla paylaşmalarını temin edebilirsiniz.

Takdir ve Tebcil Yemeği

Yılın belli bir gününde toplumunuzdaki yaşlıları topluma hizmetleri, numune yaşamları, şefkat ve bilgelikleri ile tebcil edebilir, onlar için hususi bir program düzenleyebilir, ödüller ve ufak hediyelerle gönüllerini alabilirsiniz.

Dua ve Tecrübe Kitabı

Yaşlılardan bir dua ve tecrübe kitabı oluşturmalarını isteyebilirsiniz. Çokça ettikleri (Arapça ya da kendi dillerinde) duaları, farklı durumlarda söylenen tebrik, teselli, takdir, tahsin, nasihat ifadelerini, hayata dair kritik durumlarda neler yapılabileceğini ifade eden amatör bir kitap projesi yapmalarını isteyebilirsiniz. Daha sonra bunu toplumunuza tanıtmaları için bir program düzenleyebilirsiniz.

İman ve Ahlak Gelişimi

Yaşlılardan maneviyat, iman ve ahlak adına gelişimlerini etkileyen hadiseleri, yaşadıkları olağan üstü halleri, tecrübeleri ve hatıraları anlatmalarını isteyebilir ve bunları sesli/görüntülü kayda alarak izinleri ölçüsünde genç nesillerle paylaşabilirsiniz.

Yaşlılar Yıllığı

Yıl boyunca yaşlılarla yapılan faaliyetlerin resimlerinden oluşan bir yıllık oluşturabilir ve bunu toplumunuza ait web sitesinde paylaşabilirsiniz.

Destek Merkezi

Bir grup gönüllüden oluşan destek merkezi ile yaşlıların hayatlarını idame ettirme, manalı aktivitelerle zenginleştirme, farklı şekilde organize etme ve uhrevi hayata hazırlanma gibi ihtiyaçlarını gidermelerine yardımcı olabilirisiniz.

Kısa Vadeli Hizmet Projeleri

Toplum olarak organize ettiğiniz çevre temizliği, ev tamiri, evsizlere yemek gibi hizmetlere onları da katabilir, uygun işlerle bir kenarından tutmalarını temin edebilirsiniz.

Sosyal Ağlar ve Yaşlılar

Toplumunuzdaki yaşlılar için bir blog, facebook sayfası ya da daha farklı network ve haberleşme grupları kurabilir ve bu şekilde organize olmalarına yardımcı olabilirsiniz.

Genç Hasta Ziyaret Grubu

Toplumunuzdaki genç ve çocuklardan müteşekkil bir grup oluşturup hafta sonu faaliyeti olarak hasta ve yatalak olan yaşlıları ve bakım evlerini ziyaret edebilirsiniz.

Yaşlı Ziyaret Ekibi

Yaşlıları kendi aralarında organize edip vesait imkanları da sunarak içlerinden hasta, yalnız, hastaneye kaldırılmış ve ölüme yaklaşmış olanları ziyaret etmelerini ve destek olmalarını temin edebilirsiniz.

Telefon ile Kontrol

Hususiyle yalnız olan yaşlılar arasında bir ‘arama nöbet sistemi’ oluşturarak hem birbirlerini arayıp hal hatır sormalarını hem de sağlık ve sıhhatlerinden emin olmalarını temin edebilirsiniz.

Yaşlılar Sohbeti

Yaşlılardan müteşekkil bir sohbet grubu oluşturup kendi aralarında düzenli sohbet ve müzakere yapmalarını temin edebilirsiniz.

Yetişkin Gündüz Bakımı

Haftada bir gün veya birkaç gün aile üyeleri çalışan ve özel bakıma ihtiyaç duyan  yaşlılar için kültür merkezinizde yetişkin gündüz bakımı programı geliştirebilirsiniz.

Yıllık Yaşlılar ve Torunlar Pikniği

Toplumunuzdaki yaşlıları torunları ile birlikte bir yaz pikniğine davet edebilirsiniz ve yaşlarına uygun ortak aktivitelerle hoşça vakit geçirmelerini temin edebilirsiniz.

Bakım

Toplumunuzdaki bir grup yetişkinle günlük aktivitelerinde zorluk çeken yaşlılara yürüyüş, giyinme, alışveriş ve yemeklerini hazırlamada yardımcı olabilirsiniz.

*Bu yazının oluşturulmasında şu kaynaktan fikir alınmıştır: Gentzler, R.H. 2004. The Graying of the Church. Nashville, TN: Discipleship Resources.