Sivil Toplum Projelerinin ve Kurumlarının Fizibilitesi

Sivil toplumlarda yeni başlama niyetinde olan ya da devam edegelen kurumların, organizasyonların ve teşebbüslerin sağlıklı fizibilitesini yapabilmek için hangi soruları sormalıyız? Bizden maddi, manevi, toplumsal ve fikri destek isteyen bu oluşumlara desteğimizi verirken nelerin farkında olmalıyız? Bu tür oluşumların daha sağlıklı temadisi adına düzenli olarak hangi yönlerini gözden geçirmeli ve tetkik etmeliyiz?

Sivil toplumların ortaya koydukları vizyon, inanç, fedakarlık, aksiyon ve adanmışlık becerileri kadar oluşturdukları bu sosyal enerjiyi uzun vadeli ve ürün verecek projelere dönüştürmeleri de o derece önemlidir.  

Bir heyecanla başlayıp, fizibilitesi sağlıklı yapılmadığı için akamete uğrayan nice teşebbüsler destekleyicilerini hayal kırıklığına uğratmakta, oluşan güven ve enerjiyi israf etmekte ve destekçilerin gelecek projelere şüphe ve gönülsüzlükle yaklaşmalarına neden olmaktadır.

Bir proje için maddi manevi himmetlerine başvurulduğunda, sorumlu sivil toplum üyeleri  projeye dair bir kısım sorular sormak ve projenin nereden gelip nereye gittiğini görmek durumundadırlar.

Fertler tarafından yapılan bu tetkik:

• yardımların gönül rahatlığı içinde yapılmasına
• müteşebbislerin daha planlı ve derli toplu iş yapmalarına
• doğal bir denetim mekanizmasının oluşmasına
• denetlenebilecek net maddelerin teşekkül etmesine
• projelerin ve kurumların sürekli kendilerini gözden geçirip güncellemelerine vesile olacaktır.

Maddi manevi yardımımızı talep eden bu tür sosyal projelere ve sivil toplum kurumlarına sorabileceğimiz sorular şunlar olabilir:

Katkı ve İhtiyaç (Contribution)

Bu teşebbüs/kurum içinde bulunduğu toplumun yararına ne tür bir değer üretiyor, katkısı nedir, hangi ihtiyacı gideriyor? Bu ihtiyacın reel varlığı ile alakalı kanıtlarınız nelerdir?

Hedef Kitlesi (Target Group)

Bu teşebbüsün/kurumun hedef kitlesi kimdir? Neden bu hedef kitlesi seçilmiştir? Seçilen kitle gerçekten bu faaliyetin en zaruri muhatabı mıdır yoksa bu kitle direk ifade edilmeyen başka maksatlarla mı seçilmiştir?

Değer Beyanı (Value Proposition)

Belirlenen hedef kitle için bu projenin önerdiği değer/katkı nedir? Bu projenin hayata geçmesiyle seçilen hedef kitlenin hayatında ne tür müspet bir değişiklik olması beklenmektedir?

Hedef Kitleye Ulaşma (Reaching Out)

Proje idarecileri hedef kitleye hangi kanallar ve vasıtalarla ulaşmayı düşünmektedirler? Bunun için oluşturdukları insan gücü var mıdır? Medya, şahsi kontaklar, sosyal medya, internet kanalları, e-mail listeleri, ortak kurumlar, nüfuz sahipleri ve iletilecek mesajlar belirlenmiş midir?

İletişim (Communication)

Hedef kitleye ulaşıldıktan sonra ilişkinin temadisi adına nasıl bir iletişim yönetimi/yaklaşımı takip edilecektir? Buluşma, haberleşme ve görüşme hangi ortam, format ve sıklıkta yapılacaktır?

Kaynaklar (Resources)

Proje hedeflenen değeri üretirken hangi ana kaynakları kullanacaktır? İnsan gücü, gönüllüler, nakdi kaynaklar, borç, ferdi bağışlar, vakıf gelirleri, program gelirleri, ayni bağışlar ve yıllık himmetlerin bu kaynak oluşumunda tahmini dağılımı nedir?

Aktiviteler (Programs)

Proje üretmeyi hedeflediği değeri/katkıyı hangi ana aktiviteleri yapmak suretiyle hayata geçirecektir? Bu aktiviteler temel vizyon, misyon ve hedeflerle ne kadar uyumludur?

Ortaklar ve Paydaşlar (Partners and Shareholders)

Üretilecek değer hangi iş ortaklarının ve paydaşların katkıları ile üretilecektir? Bu projenin arkasında duran ve katkı sağlayan ana kişiler ve ortaklar kimlerdir?

Hedefler (Objectives)

Kısa ve uzun vadede öngörülen hedefler nelerdir? Bu hedefler ne kadar spesifik, hayata geçirilebilir, ölçülebilir, reel ve bir vakit ile kayıtlıdır?

Başarı Ölçüsü (Success Measure)

Öngörülen ölçüm kriterleri nelerdir? Ne yapıldığında, nereye ulaşıldığında proje başarılı sayılacaktır? Bunun için öngörülen zaman ve tolerans aralığı nedir?

Mali Model (Statement of Activities)

Mali model nasıl tasarlanmaktadır? Gelir ve gider ilişkisi nasıl düzenlenmiştir? Elde edilen kaynakların program masrafları, idari masraflar ve diğer işletme masraflarına dağılımı ve uygunluğu ne ölçüde temin edilmiştir ve makul gözükmektedir?